Historia Jastrzębia Zdroju


powrót »
Złoty okres w historii jastrzębskiego uzdrowiska
Najlepszy okres w historii jastrzębskiego kurortu przypadł na lata międzywojenne. W ciągu niespełna 20 lat od włączenia Jastrzębia Zdroju w granice Rzeczpospolitej, tutejsze uzdrowisko zdobyło wysoką pozycje wśród polskich kurortów. Po raz kolejny, po chwilowym upadku, Zdrój nie tylko odzyskał dawną świetność, ale osiągnął większą sławę i prestiź niź kiedykolwiek wcześniej. Po raz pierwszy pojawiła się teź polska nazwa kurortu, gdyź do 1922 roku miejscowość oficjalnie nazywała się Bad Koenigsdorff-Jastrzemb.



Działania wojenne i walki powstańcze przyczyniły się do znacznej dewastacji budynków i urządzeń leczniczych w jastrzębskim zakładzie kąpielowym. Właściciele uzdrowiska, Mikołaj i Józef Witczakowie, po opuszczeniu miejscowych pensjonatów przez oddziały włoskich źołnierzy stacjonujących w Jastrzębiu, przystąpili do energicznej odbudowy kurortu. W pierwszym powojennym dziesięcioleciu powstało aź 17 nowych budynków kuracyjnych. Właściciele prowadzili teź dalszą elektryfikację uzdrowiska. Dzięki ich staraniom wyasfaltowano główną ulicę w Zdroju, aleję Mikołaja (obecnie ul. 1 Maja).

Rozwijała się takźe Fundacja im. Najświętszej Marii Panny. W 1922 roku zakupiła "Dom św. Jacka" (fot.1). Był to juź trzeci, obok "Domu Aniołów Stróźów" i Zakładu Marii, budynek fundacji. Oprócz tego siostry boromeuszki przyjmowały gości w dwóch własnych budynkach: "Domu św. Józefa" i Willi Marii. Łącznie we wszystkich pięciu budynkach naleźących do sióstr i fundacji mogło jednocześnie przebywać na leczeniu 350 dzieci i 50 dorosłych. Zakład boromeuszek był wówczas jedną z największych tego typu placówek w Polsce.

W rozwijającym się Zdroju powstawały kolejne pensjonaty i sanatoria. Do największych nowopowstałych budynków naleźy zaliczyć Sanatorium Spółki Brackiej (dziś budynek Ośrodka Działalności Dydaktycznej Uniwersytetu Śląskiego, fot. 2), dom Zakładu Ubezpieczeń (obecnie Urząd Skarbowy), dom kuracyjny dla źołnierzy śląskich (póżniej sanatorium "Górnik", uległo spaleniu w latach 90., fot. 3) oraz sanatorium dla inwalidów wojskowych i powstańczych (dziś Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci, fot. 4). Do prywatnych pensjonatów powstałych w dwudziestoleciu międzywojennym naleźą wille: "Łucja", "Zofia", "Dyrdzianka", "Boźydar", "Jastrzębianka", "Europejska" i Willa Hoppenów (dziś Urząd Skarbowy, fot. 5). Oprócz kwater dla kuracjuszy powstawały takźe obiekty handlowe i usługowe. W 1930 roku w Jastrzębiu Dolnym działały składy mebli i towarów kolonialnych, zakład rzeżniczy, kowalski i rzeżbiarski oraz oberźa. Ponadto w Zdroju, oprócz składów handlowych, funkcjonowały 2 zakłady fryzjerskie, 2 piekarnie i 6 restauracji.

Z roku na rok do jastrzebskich wód przyjeźdźało coraz więcej kuracjuszy, dla których, oprócz doskonałych warunków do rekonwalescencji, przygotowano szeroką gamę atrakcji i rozrywek: kasyno, koncerty orkiestry zdrojowej, wycieczki po okolicy, jazdę konną, wieczorki taneczne oraz basen kąpielowy i korty tenisowe.



1 pażdziernika 1927 roku otwarto linię kolejową z Jastrzębia Zdroju przez Pawłowice i Strumień do Chybia. Wraz z rozwojem kurortu wzrastała liczba jego mieszkańców: w 1928 roku trzy jastrzębskie gminy, Jastrzębie Górne, Dolne i Zdrój, zamieszkiwało łącznie blisko 3200 osób. Od 1930 roku naczelnikiem gminy Jastrzębie Zdrój został współwłaściciel uzdrowiska, Mikołaj Witczak.




Dalsza część dziejów uzdrowiska w kolejnym odcinku z cyklu "Historia Jastrzębia Zdroju".


Archiwalne zdjęcia Zdroju z lat międzywojennych znaleziono w Internecie, zdjęcia współczesne zostały wykonane przez autora.



Tomasz Sikora - Towarzystwo Miłośników Ziemi Jastrzębskiej
powrót »